Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Patanoun
Helianthus tuberosus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Giganto, Petaire, Ginjourlo-de-terro, Patato, Tartiflo.
Noms en français : Topinambour, Artichaut de Jérusalem.
Descripcioun :Lou patanoun es uno grando planto cultivado que se pòu rescountra peréu en ribo d'aigo. Se recounèis à si flour jauno, sa cambo forto e si fueio verdo e mato. De segur se la derabas troubarés li patato souto terro. Helianthus x laetiflorus ié sèmblo proun, mai èi mai pichot dins tóuti si partido.
Usanço :Li patato cultivado o fèro se manjon crus o cuecho de proun de biais diferènt.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Helianthus tuberosus L., 1753